(Το κείμενο αυτό αποτελεί επικαιροποιημένη επανάληψη του σημειώματος, που είχα αναρτήσει στις 24.04.2018, με τον τίτλο «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΑΝΟΥΣΗ ΓΚΙΟΚΑ»).
Στις 22.08.2018, έγινε στην πλατεία Σταμούλη, στο Κριεκούκι, η τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του Πανούση Γκιόκα, η οποία αποτελεί προσφορά γνωστής εφοπλιστικής οικογένειας.
Ποιος όμως είναι ο Πανούσης Γκιόκας, για τον οποίο η Δημοτική μας Αρχή, εκδήλωσε κατά το πρόσφατο χρονικό διάστημα τόσο έντονο ενδιαφέρον, περιποιώντας σε αυτόν μάλιστα την τιμή της τοποθέτησης προτομής του σε δημόσιο χώρο;
Για να απαντήσουμε σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα ας επιστρέψουμε 125 περίπου πίσω στο χρόνο. 18 Ιουλίου 1893, και ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στα πρόθυρα μίας δεινής χρεωκοπίας, λόγω της ιλιγγιώδους αύξησης του δημόσιου χρέους, εκδίδεται βασιλικό διάταγμα με το οποίο καθιερώνεται σχέδιο πόλης για το οικιστικό συγκρότημα του τότε Δήμου Ερυθρών (που συστάθηκε το έτος 1875, μετά την απόσπαση του οικισμού του Κριεκουκίου από τον τότε Δήμο Ειδυλλίας).
Η επιλογή των Ερυθρών για την καθιέρωση και εφαρμογή σχεδίου πόλης, οφείλεται αποκλειστικά στο έντονο ενδιαφέρον και στην αγωνιστικότητα ενός αιρετού εκπροσώπου της κωμόπολης, του Πανούση Γκιόκα. Ο Πανούσης Γκιόκας, αν και άτομο με περιοριορισμένες γνώσεις, εν τούτοις διαθέτει την πνευματική οξύτητα, την οξυδέρκεια και το υψηλό επίπεδο κοινωνικής αντίληψης, να εκτιμήσει ότι για την ανάπτυξη της κωμόπολης, που εκείνη την εποχή αποτελούσε υψηλής σημασίας συγκοινωνιακό κόμβο, απαιτείτο σύγχρονη οργάνωση του οικιστικού χώρου. Επιδεικνύοντας, σύμφωνα με τα προφορικά αφηγήματα, επιμονή και πεισματική διάθεση για την επίτευξη του σκοπού του, κατόρθωσε να αποσπάσει όχι μόνο κυβερνητικές υποσχέσεις, αλλά και το απαραίτητο βασιλικό διάταγμα για τη θέση σε ισχύ του σχεδίου πόλης.
Όμως η αγωνιστική διάθεση του Πανούση Γκιόκα για τον οικιστικό και εν γένει κοινωνικό εκσυγχρονισμό των Ερυθρών δεν σταματά στο σημείο αυτό. Λίγα χρόνια μετά, και ενώ το σχέδιο βρισκόταν στη φάση της εφαρμογής του, ο Πανούσης Γκιόκας δίνει άλλη μία μάχη, βγαίνοντας νικητής. Οι συμπολίτες του, θεωρώντας εσφαλμένα ότι η εφαρμογή του σχεδίου πόλης θα προκαλούσε απομείωση της ακίνητης περιουσίας τους, λόγω κυρίως της διάνοιξης δρόμων, αντιδρούν εντονότατα στην υλοποίησή του. Για να τους πείσει, ο λοιδορούμενος και διωκόμενος από τους συμπολίτες του, Πανούσης Γκιόκας γκρεμίζει με τα ίδια του τα χέρια την κατοικία του, προκειμένου να διανοιγεί στο σημείο αυτό ο προβλεπόμενος από το σχέδιο πόλης δρόμος. Με την πράξη του αυτή πείθει και τους πλέον κακόπιστους συμπολίτες τους να ανεχθούν τον ποσοτικό περιορισμό των ακινήτων τους για τη διάνοιξη δρόμων και περαιτέρω να αποδεχθούν τη συνολική εφαρμογή του σχεδίου.
Με λίγα λόγια ο Πανούσης Γκιόκας, αποτέλεσε για την εποχή του, και όχι μόνο, ένα πρότυπο αιρετού εκπροσώπου, που ενδιαφερόταν για την μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή προοπτική του τόπου του και αγωνιζόταν για την πραγματοποίησή της χωρίς να υπολογίζει προσωπικό και πολιτικό κόστος. Ένας άνθρωπος, που αν και διέθετε περιορισμένες εγκύκλιες γνώσεις, δεν υπήρξε ποτέ ο τυπικός βλαχοδήμαρχος της εποχής του.
Όσα προαναφέρονται συνθέτουν και τον ιστορικό λόγο για το οποίο η Δημοτική μας Αρχή επιθυμεί την δημόσια τοποθέτηση της προτομής του.
Με την τοποθέτηση της προτομής τιμάται, όχι μόνο το πρόσωπο του Πανούση Γκιόκα, αλλά κυρίως η κοινωνική του δράση. Με το τρόπο αυτό ο Πανούσης Γκιόκας, επιστρέφει νοερά, έστω και μέσω της προτομής του για να αντικρύσει τον τόπο για τον οποίο αγωνίσθηκε.
Τι έχει να αντικρύσει λοιπόν σήμερα στον τόπο του, αλλά και σε ολόκληρο το Δήμο Μάνδρας Ειδυλλίας, ο Πανούσης Γκιόκας;
Ο αγωνιστής αυτός του 19ου αιώνα, έχει να αντικρύσει στον 21ο , ότι στο Δήμο μας:
- Δεν εφαρμόζονται σχέδια πόλης ή επεκτάσεις αυτών γιατί προσκρούουν σε μικροσυμφέροντα, που παραλύουν κάθε αναπτυξιακή προοπτική
- Το πολιτικό κόστος θεωρείται το βασικό στοιχείο της λειτουργίας των αιρετών αρχόντων, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από έλλειψη οράματος και ατολμία
- Δεν υπάρχει καμία διάθεση για σχεδιασμό έργων με μακροπρόθεσμη απόδοση, παρά μόνο για κατασκευή έργων βιτρίνας
- Η πολιτική των αιρετών εκπροσώπων εξαντλείται σε παροχή ανέξοδων υποσχέσεων εκπλήρωσης ατομικών συμφερόντων
- Ο πολίτης, μέσα από διαδικασίες χειραγώγησης, έχει κοινωνικά και πολιτικά ευνουχισθεί και έχει μετατραπεί σε πελάτη
- Κάθε αγώνας για τη πραγματική βελτίωση της ποιότητας ζωής θεωρείται στην καλύτερη περίπτωση εχθρικός και στην χειρότερη γραφικός.
Με λίγα λόγια ο Πανούσης Γκιόκας θα αντικρύσει μία ανεπιθύμητη, γι αυτόν κατάσταση, που, πριν από 120 και πλέον χρόνια, αγωνίστηκε πεισματικά για να την ανατρέψει, αλλά αυτή με την παρέλευση του καιρού θέριεψε. Θα αντικρύσει ότι στην εποχή μας πλέον οι βλαχοδήμαρχοι είναι «μορφωμένοι» και κυκλοφορούν με Gucci, Prada, Louis Vuitton και Versace και δεν φορούν μπαλωμένα ρούχα , όπως ο ίδιος.
Αυτός λοιπόν ένας άνθρωπος της κοινωνικής προόδου του χθές, έρχεται, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής του, να μας υπενθυμίσει την παρακμή του σήμερα, που οι περισσότεροι από εμάς αδιάφοροι βιώνουμε…….
Κριεκούκι 23η Αυγούστου 2018
Παναγιώτης Απ. Κουτσουλέλος
Δημότης Μάνδρας Ειδυλλίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου