Όλοι γνωρίζουμε, ότι το έτος 479 π.Χ. έλαβε χώρα, σε πεδίο κοντά στην πόλη των Πλαταιών η μεγάλη και ένδοξη για τους Έλληνες μάχη, που αποτελεί και την τελευταία των μηδικών πολέμων στον γεωγραφικό χώρο της αρχαίας Ελλάδας. Με αρχηγό τον ιδιοφυή Σπαρτιάτη Παυσανία, οι ελληνικές δυνάμεις, αφού συγκεντρώθηκαν αρχικά στην Ελευσίνα, στην συνέχεια έλαβαν θέσεις μάχης σε γεωγραφικές θέσεις που εντοπίζονται σήμερα βόρεια και βορειοδυτικά της σημερινής πόλης των Ερυθρών.
Οι ενωμένες ελληνικές δυνάμεις, αφενός αξιοποιώντας πλήρως την υπεροχή τους σε στρατιωτική παιδεία και εμπειρία και αφετέρου εκμεταλλευόμενοι πλήρως το γεγονός του θανάτου του αντίπαλου στρατηγού Μαρδόνιου, που αποσυντόνισε πλήρως τους επιτελείς του εχθρικού στρατοπέδου, κατόρθωσαν να επιτύχουν μία πρωτοφανή σε έκταση νίκη.
Η σημασία της νίκης αυτής είναι κοσμοϊστορική, όχι μόνο γιατί ο ελλαδικός χώρος και οι πόλεις - κράτη που τον συναποτελούσαν, απέκρουσαν μία άνευ προηγουμένου μαζική εχθρική εισβολή, αλλά γιατί διασώθηκε και ο ανθρωποκεντρικός ελληνικός πολιτισμός, που εδραζόταν στην φιλοσοφική αναζήτηση, την επιστημονική έρευνα και στην ανάπτυξη των τεχνών και της παιδείας. Η νίκη αυτή όχι μόνο διέσωσε τον ελληνικό πολιτισμό αλλά του έδωσε την περαιτέρω ιστορική δυνατότητα να αναπτυχθεί και να μεταλαμπαδευθεί, κατ΄αρχήν, στον τότε γνωστό αρχαίο κόσμο δίνοντας ιστορική καθοριστική ώθηση στην ανάπτυξη υψηλού επιπέδου επιστημονικών – παραγωγικών δυνάμεων στο μεσογειακό και ευρωπαϊκό χώρο.-
Τον αδιαμφισβήτητο, ως προς τα προαναφερόμενα σημειολογικά χαρακτηριστικά του, ρόλο αυτόν της μάχης των Πλαταιών, έχουν αναγνωρίσει ιστορικοί που προέρχονται από όλες σχεδόν τις χώρες της υφηλίου και καλύπτουν ένα ευρύ ιδεολογικο-πολιτικό φάσμα.
Την μάχη των Πλαταιών, ως σύμβολο του αγώνα του ελληνικού έθνους για εθνική ανεξαρτησία και ως παγκόσμιο μνημείο του αγώνα των για ελευθερία, έχει αναγνωρίσει, έστω και χρονικά πάρα πολύ αργά, και η ελληνική πολιτεία.- Συγκεκριμένα, το έτος 1999, η Υπουργός Πολιτισμού, με την με αριθμό ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/52191/3063 π.ε./03.06.1999 απόφασή της[1], κήρυξε ως αρχαιολογικό χώρο την περιοχή του πεδίου της ιστορικής μάχης των Πλαταιών.- Ο χώρος αυτός, με βάση την εν λόγω απόφαση, οριοθετείται από τα υφιστάμενα φυσικά όρια ως εξής: – Προς το Βορρά ο Ασωπός ποταμός.- Προς το Νότο η αγροτική οδός Ερυθρών – Πλαταιών, η επαρχιακή οδός Πλαταιών – Ερυθρών και τα όρια του οικισμού των Ερυθρών. – Προς τη δύση η αγροτική οδός προς Πύργο, η επαρχιακή οδός Ερυθρών – Πύργου και η αγροτική οδός Πύργου – Πλαταιών.- Προς την Ανατολή η αγροτική οδός, το ρέμα Ζαμπουρνιά (αρχαίος ποταμός Μολόεις, στην κοιλάδα του οποίου είχε παραταχθεί προς μάχη το Σώμα των Σπαρτιατών το 479 π.Χ.), και το ρέμα Καλαμάτα.-
Παρά την αναγνώριση αυτή, το ελληνικό κράτος απείχε πλήρως, από κάθε περαιτέρω ενέργεια ανάδειξης του χώρου του πεδίου της μάχης των Πλαταιών, ως παγκόσμιας εμβέλειας, μνημείου.- Είναι χαρακτηριστικό, ότι μέχρι και σήμερα, δεν έχει εκτελεστεί ούτε ένα στοιχειώδες έργο, όπως λ.χ. πινακίδες αναφοράς, το οποίο να συμβάλει στον προσδιορισμό και στην ανάδειξη του συγκεκριμένου χώρου.- Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να αγνοείται όχι μόνο η οριοθέτηση του χώρου – η οποία εμμέσως καθίσταται γνωστή σε όποιον επιδεικνύει ενδιαφέρον δομικής αξιοποίησης σε ακίνητα εντός αυτού λόγω των πολεοδομικών εμπλοκών – αλλά σε πολλές περιπτώσεις, και η κοσμοϊστορική σημασία της μάχης, αλλά και το γεγονός αυτό καθ΄αυτό!!!!.- Οι ελάχιστες απόπειρες για την ανάδειξη του χώρου αφορούν κυρίως σε πρωτοβουλίες έντονα ενδιαφερόμενων πολιτών τόσο ως έκφραση ατομικής, όσο και ως συλλογικής δραστηριότητας. Είναι χαρακτηριστικό, ότι κατά την τελευταία δεκαετία, ότι στις μεν Ερυθρές (στην κτηματική περιφέρεια των οπίων ανήκει το μεγαλύτερο τμήμα του κηρυγμένου χώρου) ουδεμία εκδήλωση έχει λάβει χώρα προκειμένου να προβληθεί η κοσμοϊστορική σημασία του γεγονότος σε σχέση με τον χώρο, στις δε Πλαταιές (χάρη στην γειτνίαση των οποίων με το πολεμικό πεδίο, ονοματοδοτήθηκε και η μάχη) υπέπεσε στην αντίληψή μου, μία μόνο σχετική εκδήλωση.
Το τελευταίο χρονικό διάστημα το νεοεκλεγμένο Συμβούλιο της Κοινότητας Ερυθρών επέδειξε έντονο ενδιαφέρον, τόσο για την ανάδειξη του αρχαιολογφικού χώρου, όσο και για την προβολή του ιστορικού γεγνότος και των συνεπειών του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πρότασή του για το Επιχειρησιακό Σχέδιο 2020-2024 του Δήμου Μάνδρας Ειδυλλίας, το Συμβούλιο έχει εισηγηθεί – προτείνει την ανάδειξη του χώρου καθώς επίσης και τη δημιουργία Κέντρου Εικονικής Πραγματικότητας στο οποίο θα προβάλλονται, θα αναλύονται και θα συζητούνται τα ιστορικά γεγονότα, που σχετίζονται με τη μάχη και τις συνέπειες της έκβασης της.
Ωστόσο η όντως αξιέπαινη αυτή προσπάθεια του Συμβουλίου της Κοινότητας Ερυθρών προσκρούει σε αντιδράσεις διαφόρων παραγόντων, οι οποίοι αρχικά επιχειρηματολογούν στην λογική του «μεν ναι αλλά ...» και στη συνέχεια ισχυρίζονται ότι πρόκειται για ενέργειες, που, αν δεν ζημιώνουν, ουδόλως ωφελούν την ανάπτυξη της Κοινότητας.
Ποιοί είναι αυτοί, που αντιδρούν και για ποιό λόγο στην καθ΄οιονδήποτε στην προβολή του ιστορικού γεγονότος της μάχης των Πλαταιών και στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου, όπου αυτή έλαβε χώρα;
Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν ανήκουν αυτοί, οι οποίοι ωθούμενοι από ανιστόρητες και ανερμάτιστες ιδεοληψίες, θεωρούν ότι η προσπάθεια της Κοινότητας δεν συνεισφέρει παρά μόνο στην έξαρση του εθνικισμού. Αγνοώντας την ιστορική συνέχεια του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, βάλλουν διαρκώς ενάντια σε κάθε ενέργεια, που αναδεικνύει γεγονότα, που σηματοδοτούν καθοριστικά την συλλογική εθνική μνήμη και συνείδηση. Ενώ προβάλλουν εαυτούς ως προστάτες ατομικών δικαιωμάτων κάθε είδους κοινωνικών και εθνικών μειονοτήτων και ως υπερασπιστές της αξίωσης αυτοπροσδιορισμού κάθε εθνικής ή εθνοτικής ομάδας ανά την υφήλιο αρνούνται κάθε μορφή ενδυνάμωσης της ελληνικής εθνικής συνείδησης. Πρόκειται για αυτούς, που θεωρούν ότι η διαμόρφωση του ελληνικού έθνους, δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα ιδεολογικό αφήγημα της κυρίαρχης κοινωνικής τάξης με φαντασιακά στοιχεία, αρνούμενοι περαιτέρω πεισματικά να δεχθούν ότι έθνος είναι η ιστορικά διαμορφωμένη σταθερή κοινότητα ανθρώπων, που εμφανίστηκε πάνω στην βάση της κοινότητας της γλώσσας, του εδάφους, της οικονομικής ζωής και της ψυχοσύνθεσης, που εκδηλώνεται στην κοινότητα του πολιτισμού. Πρόκειται γι αυτούς, που αγνοούν ότι ιστορικά η συγκρότηση της ελληνικής εθνικής συνείδησης, διαμορφώθηκε χάρη στο πνεύμα της διαρκούς αντίστασης, που επέδειξε ανά τους αιώνες ο λαός αυτού του τόπου. Παραβλέποντας παγκόσμιες ιστορικές διεργασίες, στρατηγικές επιλογές επικυριάρχων κρατών και γεωπολιτικά συμφέροντα, θεωρούν εαυτούς κοσμπολίτες και εχθρεύονται κάθε τι που σχετίζεται με την έννοια πατρίδα.
Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν αυτοί, που θεωρούν ότι η ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου στην γεωγραφική έκταση, που προαναφέρω παρεμποδίζει σύγχρονες επιχειρηματικές δράσεις, λόγω των επιβαλλόμενων περιορισμών δόμησης, εγκατάστασης και λειτουργίας διαφόρων «παραγωγικών» μονάδων. Στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για επιχειρηματικές δράσεις, που σχετίζονται με την παριλάλητη «πράσινη» ανάπτυξη και ειδικότερα με την ανάπτυξη ασνανεώσιμων πηγών ενέργειας και ανακύκλωσης. Η αρνητική άποψη της δεύτερης αυτής κατηγορίας, πέρα από το ότι υποστηρίζει επιχειρηματικές δράσεις, που διεθνώς έχει αποδειχθεί ότι παραγωγικά έχουν αποτύχει επιβαρύνοντας το περιβάλλον, αντιστρατεύεται ουσιαστικά και την υφιστάμενη παραγωγική κατάσταση του γεωγραφικού χώρου, που αποτελεί μία έκταση αγροτικής δραστηριότητας μοναδικής για το αττικό τοπίο και αναντικατάστασης για την τοπική και την εθνική οικονομία. Πρόκειται για φορείς παρασιτικών ουσιαστικά επιχειρηματικών αντιλήψεων και δραστηριοτήτων, που έλκονται από το εύκολο κέρδος αδιαφορώντας παράλληλα για φυσικό και ιστορικό τοπίο.
Τις θέσεις και απόψεις και των δύο προαναφερόμενων κατηγοριών, που εναντιώνονται στην ανάδειξη και προβολή του αρχαιολογικού χώρου της μάχης των Πλαταιών, ενισχύει και η πολιτική των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών. Ειδικότερα μάλιστα με το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας – Αττικής (Ν. 4277/2014 – ΦΕΚ Α 156/01.08.2014), ενώ καταγράφεται η ανάγκη για ανάδειξη της ιστορικής τοπογραφίας του συνόλου των αρχαιολογικών χώρων της Αττικής, απουσιάζει η όποια αναφορά στον αρχαιολογικό χώρο του πεδίου της μάχης των Πλαταιών, δίνοντας εύλογα την εντύπωση, ότι ο εν λόγω χώρος είναι επιστημονικά και κυρίως πολιτιστικά, αν όχι ανύπαρκτου, ήσσονος σημασίας, ενδιαφέροντος. Ετσι λοιπόν για τις ελληνικές κυβερνήσεις ο αρχαιολογικός χώρος αυτός δεν πρέπει να υπάρχει και ως εκ τούτου αξίζει να εξαφανισθεί από τον πολιτιστικό χάρτη, όχι μόνο της ευρύτερης περιοχής της Αττικής, αλλά και ολόκληρης της ελληνικής επικράτειας.-
Κάτω από τις συνθήκες αυτές, επιβάλλεται, σε όλους μας, πέρα από στενόμυαλες τοπικιστικές αντιλήψεις και από μικροκομματικές σκοπιμότητες, να ορθώσουμε το ανάστημα μας, ως ανάχωμα στην επιχειρούμενη «εξαφάνιση» του αρχαιολογικού χώρου της μάχης των Πλαταιών. «Εξαφάνιση» στην οποία πρωταγωνιστούν ιδεοληπτικοί και ανιστόρητοι κοσμοπολίτες, φορείς παρασιτικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και πολιτικές της κεντρικής διοίκησης. Με φορέα δράσης την Κοινότητα Ερυθρών, ας κινητοποιηθούμε, οργανώνοντας ενημερωτικές εκδηλώσεις και εκστρατείες, ασκώντας πίεση στις όποιες αρχές φέρουν το βάρος και την ευθύνη για την διατήρηση του χαρακτηρισμού του χώρου και προωθώντας δημιουργικές ενέργειες που θα συμβάλλουν στην επιβαλλόμενη προστασία και ανάδειξη του. Η κινητοποίηση μας αυτή δεν θα αποτελεί μόνο φόρο τιμής προς τους προγόνους μας που πολέμησαν για την ελευθερία και την εθνική ανεξαρτησία προασπίζοντας πανανθρώπινες πολιτιστικές αξίες, αλλά θα αποτελέσει και παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, τις οποίες οφείλουμε ιστορικά να προστατεύσουμε, από την πολιτιστική αλλοτρίωση, από την ισοπέδωση των αξιών προς χάρη ικανοποίησης επιχειρηματικών κερδών σε βάρος της κοινωνίας και από τον εθνομηδενισμό.
Κοινότητα Ερυθρών 8η Νοεμβρίου 2019
Παναγιώτης Απ. Κουτσουλέλος
Μέλος της Επιτροπής Διοικητικής
Υποστήριξης του Συμβουλίου της Κοινότητας Ερυθρών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου