28 Μαΐου 1944, Ερυθρές, πλατεία Σταμούλη. Πέντε νέοι άνθρωποι οδηγούνται από τους γερμανούς κατακτητές της πατρίδας στο αυτοσχέδιο ικρίωμα, προκειμένου να εκτελεσθούν με απαγχονισμό. Η ζωή τους παραδίδεται βορά στο ακόρεστο μίσος των ναζιστών απέναντι στο ζήλο των ανθρώπων αυτών για ελευθερία και απέναντι στις πανανθρώπινες αξίες, που αντιπροσωπεύει ο εθνικός αγώνας τους για ανεξαρτησία και η κοινωνική τους δράση για μία καλύτερη ζωή του ελληνικού λαού.
Ο οικοδόμος Γιώργος Μπεγνής, ετών 35, από τη Σαλαμίνα, ο ναυπηγός Νίκος Μπερής, ετών 33, από τη Σαλαμίνα, ο Στυλιανός Νικολέτος, από τα Αμπελάκια, ετών 34, ο νομικός Φίλιππος Τούτσης, ετών 29 από τη Σαλαμίνα και ο Σταμάτης Χατζής, ετών 21 από τα Μέγαρα, όλοι μέλη του Ε.Α.Μ., αφήνουν, όπως και άλλοι χιλιάδες Έλληνες την τελευταία τους πνοή και παραδίδουν την ζωή τους στην αθανασία, ως τίμημα για την συμμετοχή τους στον μεγάλο απελευθερωτικό αγώνα, ενάντια στις δυνάμεις του βάρβαρου Άξονα και της τριπλής κατοχής της πατρίδας.
Στον τόπο του μαρτυρίου και προς υπενθύμιση της θυσίας των πέντε εθνικών και κοινωνικών αγωνιστών, έχει φιλοτεχνηθεί μνημειακό συμβολικό γλυπτό, έργο του καλλιτέχνη Θεμιστοκλή Λασπά.
Τόσο το μνημείο αυτό, όσο και κυρίως η θυσία στην οποία νοητικά παραπέμπει, συμβολίζουν κάτι πολύ παραπάνω από αυτό καθ’ αυτό το γεγονός του απαγχονισμού.
Συμβολίζουν κυριαρχικά την αξία και την σημασία της αντίστασης ως διαχρονικής στάσης ζωής του λαού μας απέναντι στην ιστορία.
Τούτος ο λαός, γεννήθηκε, υπήρξε και υπάρχει χάρη στο αντιστασιακό του φρόνημα, που επέδειξε έναντι αυτών, που θέλησαν και θέλουν να του περιορίσουν την κυριαρχία και να του υποτάξουν την κοινωνική του συνείδηση. Τούτος ο λαός και κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις, που τον συναπαρτίζουν, ήταν αυτός, που αντιστάθηκε απέναντι στους Φράγκους και στους ντόπιους γασμούλους συνεργάτες τους. Τούτος ο λαός, ήταν αυτός, που αντιστάθηκε στους Οθωμανούς και στους ντόπιους τουρκεμένους κοτζαμπάσηδες συνεταίρους τους. Τούτος ο λαός, ήταν αυτός, που αντιστάθηκε στους φασίστες κατακτητές και στους γερμανοτσολιάδες συνοδοιπόρους τους.
Το αντιστασιακό φρόνημα και κυρίως η διαρκής απελευθερωτική δράση του λαού μας, ήταν αυτά, που σφυρηλάτησαν την εθνική μας συνείδηση. Με λίγα λόγια η ιστορική αντιστασιακή μας στάση, ήταν αυτή, που καθόρισε την ύπαρξη μας ως έθνους.
Σήμερα 75 χρόνια από την υπέρτατη θυσία των πέντε εθνικών και κοινωνικών αγωνιστών, το ιστορικό μας καθήκον μας καλεί να αναλάβουμε εκ νέου αντιστασιακή δράση απέναντι στους αποικιοκράτες, που καταδυναστεύουν την χώρα και στους ντόπιους συνεργάτες τους, που επάξια εκπροσωπούν τα συμφέροντά τους συνθλίβοντας κοινωνικά τον λαό μας.
Αποτελεί ιστορικό μας καθήκον να αντισταθούμε, εάν πράγματι επιθυμούμε ως έθνος να εξακολουθούμε να υπάρχουμε.
Ερυθρές 21η Ιουνίου 2019
Παναγιώτης Απ. Κουτσουλέλος
Δημότης Μάνδρας Ειδυλλίας και
Κάτοικος Κοινότητας Ερυθρών